HAVUZLARDA LED

LED ("Light Emitting Diode", ışık yürüyerek Diyot), yarı iletken, diyot temelli, şavk yürüyerek bir elektronik fasıl elemanıdır. 1920'lerde Rusya'da buluş edildi ve 1962 yılında Amerika'da tatbik olarak uygulanabilen elektronik bir bileşen haline getirildi. Oleg Vladimirovich Losev ünlü bir radyo teknisyeni radyo alıcılarında kullanılan diyotların erke yaydığını fark etti ve 1927 yılında bir moskof gâvuru gazetesinde LED için buluşlarını yayınladı.

Başlangıçta ancak eneze kırmızı ziya verebiliyorlardı yalnız asri ledler Görünür ışık, Morötesi, Kızılötesi kabilinden türlü dalavere boylarında, mualla parlaklıkta erke verebiliyor.
Düşük enerji tüketimi, uzun ömrü, sağlamlığı, küçük boyutu ve hızlı açılıp kapanabilmesi kabilinden anadan görme nur kaynaklarına bakarak bir sekans avantajı vardır. Ancak, nispetle pahalıdır.

LED’in Özellikleri
LED’ler nısıf nâkil malzemelerdir. temel maddeleri silikondur. Üzerinden akıntı geçtiğinde foton açığa çıkararak ışık verirler. değişik açılarda çerağ verecek şekilde üretilmektedirler. LED’lerin gerilim-akım grafikleri üstündür. şık çalışma noktasındayken LED’in üzerindeki önemsiz bir tevettür değişimi kocaman bir hareket değişimine illet olur. güçlü hareket hasebiyle bozulmaması için LED’lere dizi bir debi sınırlama direnci bağlanır. böylecene alıngan sıfır tansiyon aralıklarında LED’in bozulması engellenir. LED’ler bire bir bir Zener diyot kadar üzerinde mıhlı bir potansiyel farkı düşürür. kırmızı LED 2,20 Volt, Yeşil LED 3,30 Volt,Mavi ve beyaz LED 3,40 Volt gerilimle çalışır. ( Wikipedia ‘dan alıntıdır)
Kısaca LED dediğimiz ‘Light Emitting Diode’ şu denli değil az yıl içinde eksiksiz Dünya’nın kullanacağı bir çerağ kaynağı olmaya adaydır. zira kez anda kullanılan gayrı ışık kaynaklarından elan lüks kazanım sunmaktadır. artık bırakma yapılmak üzere olan tungsten flamalı nârıbeyza lambalar, cıva buharlı flüoresan lambalar, halojen lambalar, maden halide lambalar, hatta erke tasarruflu sarfiyatsız (compact floresant, CFL) lambalar bile LED lambalar ile kıyaslandığında dezavantajları sarih hale gelmektedir.
Örneğin: LED lambalar flüoresan lambalara gibi açılıp kapanma esnasındaki titreşim etkisi göstermezler. LED lambalarda kırılacak pencere tulum yoktur ve derun parçaları serttir, darbelere ve titreşimlere karşı dayanıklıdır. mevsuk akımla çalışırlar. 120-240Volt enerjinin yarar bir armatür, uyarlayıcı veya dönüştürücü ile 12 voltluk muhik akıma dönüştürülmesi gerekir.
Kullanılacak adaptörün WATT cinsinden gücünün LED lambanın çekeceği güce oranlı bir out put’u (çıkışı) olmalıdır. örneğin 24 WATT gücünde bir LED ampul için minimal 12 volt 2 amper çıkışı olan bir adaptör, armatür veya dönüştürücü kullanılmalıdır. LED spot, lamba ve flüoresanlarda umumiyetle Power LED’ler kullanılırken LED şeritlerde Middle LED’ler (SMD) kullanılır.

Şerit LED
LED şerit, LED için zaruri adaptörlerin sorti gücü bile kolaylıkla hesaplanabilir.
Örneğin metresinde 30 yahut 60 adet hiç yahut 3çip kullanılan 5050 SMD LED şeritlerin bulundurduğu yonga sayısına nazaran gereksinim duyulan adaptörün gücü 30 LED için 7.2 w güç/metre, 60 LED için 14.4 W güç/metredir. 1 metrede 30 LED olan şeritgiller yaklaşık 300 Lumen, 1 metrede 60 LED olan şeritler 600 Lumen erke verirler.
Yaklaşık 5 metre şerit LED kullanılacak ise 5x14.4= 72 WATT gücünde bir adaptöre yoksulluk vardır. çıkış belgesi voltajı 12 volt olacağına göre bu adaptörün çıkış belgesi amperi bile 72/12= 6 amper olmalıdır. renkli (RGB) LED şeritlerde bile hesaplama aynıdır.

RGB LED
RGB (Red, Green, Blue) tenya LED’lerde nitelik ve animasyonların seçimini muktedir olmak için adaptöre bağlanan bir azrail (receiver,control unit)) ve bir şahsen kumandaya gereksinim vardır.
Uzaktan kumandalar radyo frekanslı (RF) yahut enfrarujlu (IR) olabilir. karşıdan karşıya kumanda ile renklerin parlaklığı (dimmer), renk dönüşümlerinin hızı (speed) ve animasyonların (flash, fade, jump) şekli değiştirilebilir. belli bir şekle karar verildiğinde hepsi o şekilde yanar. Açıp, kapamalar yahut yalıtım kesilmeleri yapılan ayarları bozmaz.
Şerit LED’ler mimarlara, ortalık düzenlemesi yahut dekorasyon yapanlara , reklam , yan tabelası yapanlara koskocaman olanaklar ve doğurucu insanlar için sonsuz seçenekler sunar.
Bunların dış mekanlarında (outdoor) kullanılacak olan türlerinin beden elastik silikon tabakası ile kaplanarak sutaş ve nemden etkilenmez hale getirilmiştir. artık sıkıntı aydınlatılan mağara, geçit, şelale altı, su altı, havuz vs kabil bulaşık yahut buğulu yerlerin aydınlatılması dert olmaktan çıkmıştır. hatta aydınlatmakla da yetinilmeyip bu işi bir erke seline yahut şölenine de çevirmek mümkündür.
Yapay ziya Üretimi: baş olarak çarpıcılık enerjisini ışığa ihata etmek için 3 teknik kullanılır. teshin yöntemi, sakıt ve şiddetli basınçlı maden buharlı ortamda deşarj yöntemi ve uyarılma ile ışık tevdi (luminescence) yöntemleri.
Isıtma Yöntemi: Bir flaman yapısı üzerinden çarpıcılık akımı geçirilerek flamanın ısınması sağlanır ve akkor halegelen flamanın yaydığı görülebilir erke kullanımımıza sunulur. Örnek, akkor lambalar ve halojen lambalar.
Gaz Deşarjı: Havası boşaltılmış ve maden buharı arttırma edilmiş bir tulum içerisinde iki elektrot yoluyla bir voltaj uygulanarak, maden buharı üzerinden sabık akımın meydana getirdiği ark'ın yaydığı görülebilir foto aydınlatmada kullanılır. Örnek, civa buharlı lambalar, maden halide lambalar, sodyum buharlı lambalar.
Uyarma İle ışıma Yöntemi (Luminescence): ağır basınçlı cıva buharlı lambalarda elde edilen gözle görülemeyen UV çerağ ile bir fosfor tabakası uyarılarak görülebilen ışığa çevrilir. Örnek, flüoresan lambalar, kompakt flüoresan lambalar.
Elektrik enerjisini vasıtasız ışığa çeviren bir sistem olarak tıkız bir örgü içersinde elektronların uyarımı ile görülebilen nur elde edilebilinir (electroluminescense). Örnek, LED lambalar.

LED tavzih Avantajları
LED aydınlatma ürünleri günümüzün en dekoratif, en verimli, en çevreci, en ekonomik, en uzun ömürlü ( 10-16 yıl), en az riskli, en dayanaklı (fiziksel darbeyle kırılmaz, patlamaz, dağılmaz, etrafa sıçramaz)en güvenli, en estetik, en yenilikçi aydınlatma türüdür.
Floresan lambalar yanmaya önceden titreşir ve erke tasarruflu “Compact Fluorescent Lambaların” (CFL) tam aydınlatmaya geçmesi mevsim alırken LED lambalar takkadak ışıl ışık verir. lerze ve gecikme olmaz. LED lambaların öteki bir avantajı da bağan ısı üretimidir. akkor lambalarda flaman ısısı 2700 C, halojen lambalarda 3100 C, deşarjlı lambalarda tulum ısısı 800, ısı üretimi -1100 C ye ulaşırken LED'lerde yonga ısısı 110 C'yi geçmez. Bu tam anlamıyla ilmî bir mucizedir.
Kullanılan elektrik enerjisini kestirmece %76-90 oranında ışığa çeviren, şu denli az ısınan ve böylece bulunduğu mekanın sıcaklığını etkilemeyen özelliğiyle bile en ussal tenvirat şeklidir.
İnsanların mahsus mimarların bu tenvir şeklini halojen, tungsten, flüoresan lambalara tercih etmesi beklenir. başlangıçta azıcık şu denli gibi sâdır kurulum masraflarını bir sene kadar kısaltarak bir sürede enerji sarfiyatında yapılacak tasarrufla kendi kendine ödeyen bir tenvirat seçeneğidir. Uzun ömürlülük, asayiş kabil özge avantajlar da söz konuşu edildiğinde top rakipsizdir.
LED lamba, spot, flüoresan ve sığır şeridi seçeneklerinin hepsinin bir tenvir açısı vardır. Bir mekanın LED ile aydınlatılmasına hüküm verilmişse ekseriya 30-60-90-120-180 derecelerde yapılan bu açıların bilinmesinde fayda vardır. Bu açıların varlığı bir dezavantaj değil bilakis bir avantajdır. böylelikle fuzuli tenvirat yapılmaz. sadece matlup meydan aydınlatılır. Bu özelliğinden yararlanma ile cevahirci vitrini kabilinden ürüne odaklanmış bölgesel aydınlatmalar yapılabilir.

LED Aydınlatmanın Geleceği
Ticari olarak daha birkaç yıl ilkin kullanımına başlanan LED’lerin uğrunda şunca pırıltılı bir ileri vardır ve global ısınmaya da hal getiren bu tavzih şekli kamu insanlığı ve Dünya’yı etkileyecek bir güce sahiptir. çünkü anadan görme ışıklandırma türlerinin hangisiyle kıyaslanırsa kıyaslansın % 30 ile %90 arasında bir tasarruf parçalanmamış yaşamı etkileyecek boyuttadır. Bu tavzih biçimine ne derece er geçilirse biriktirme özdeş nispette okkalı olur.